Slasaus

PROEF: OPLOSSINGEN EN MENGSELS

Nodig:

2 buizen
1 potje zout + lepel
1 fles schuurmiddel

Veel stoffen kan je mengen met water.
Dat gaat niet altijd even goed.
Doe 1 lepeltje zout in een buis.
Doe hier 2 centimeter water bij.
Schud stevig met je duim op de buis, zoals op de tekening.
Het zoute water is wel / niet helder.

Neem de anders buis en doe de proef met schuurmiddel.
Doe 1 theelepel schuurmiddel in die buis.
Doe er 2 cm water bij en schud stevig.
Het water met schuurmiddel is wel / niet helder.

Een stof die in water klontert noemen we een mengsel.
Een stof die helemaal oplost in water heet een oplossing.

OPLOSSINGEN ZIJN HELDER,
MENGSELS ZIJN TROEBEL.

Zout in water is een mengsel / oplossing.
Schuurmiddel in water is een mengsel / oplossing.

olie op water

PROEF: WATER MET OLIE

Nodig:

1 buis
1 fles sla-olie
1 fles zeep (afwasmiddel)
1 fles blauw water

Doe 2 centimeter van het blauwe water in een buis.
Doe hier 2 centimeter olie bij.
Water en olie mengen wel / niet goed met elkaar?
De olie / Het water blijft bovenop drijven.

Schud de buis stevig.
Je ziet daarna het water / de olie steeds weer boven komen drijven.

mengsel met zeep Doe in hetzelfde buisje nu een scheut zeep.
Schud weer stevig en kijk wat er gebeurt.
Het water drijft boven / De olie drijft boven / Olie en water mengen.
De olie zweeft nu in kleine klontjes door het water.
Deze olie en water door elkaar is een oplossing / mengsel.
Zeep zorgt dat olie en water beter / slechter mengen.
Olie-vlekken krijg je met water moeilijk uit je kleren,
omdat olie en water niet goed mengen.
Als je er zeep bij doet gaat het makkelijker,
omdat zeep zorgt dat de olie beter mengt met water.

PROEF: SLASAUS MAKEN

Nodig:

2 bekers
1 buis
1 vork
1 fles slasaus
water
1 fles azijn
1 fles sla-olie
1 potje mosterd + lepel
1 potje zout + lepel
1 potje suiker + lepel

Zoek op het etiket van de fles slasaus wat erin zit.
Geef van de onderstaande bestanddelen de goede volgorde op:
1e plaats: eigeel / water / suiker / olie / azijn
2e plaats: eigeel / water / suiker / olie / azijn
3e plaats: eigeel / water / suiker / olie / azijn
4e plaats: eigeel / water / suiker / olie / azijn
5e plaats: eigeel / water / suiker / olie / azijn
6e plaats: eigeel / water / suiker / olie / azijn

Het grootste bestanddeel staat altijd voorop.
De slasaus bestaat dus vooral uit water / olie / azijn / suiker / eigeel.

Zoek op het etiket op hoeveel olie de slasaus bevat.
De slasaus bevat (meestal) 25 % sla-olie.
In slasaus is olie en water wel / niet gemengd.
In jouw proef mengde olie wel / niet met water.
Om slasaus te mengen moet je een hulpmiddel gebruiken.
Zou jij voor slasaus zeep als hulpmiddel kunnen gebruiken?
Ja / nee, omdat het vies smaakt.
Bij slasaus helpen ei-dooier en zetmeel met het mengen.

buis schudden

We kunnen ook slasaus maken met mosterd.
Doe in de ene buis 5 centimeter olie.
Doe in de andere buis 1 centimeter azijn.
Doe de azijn daarna bij de olie.
Doe hier één lepel mosterd bij.
Doe er een klein beetje zout en suiker bij.
Sluit de buis met je duim en schud stevig.
Proef de saus met je vinger.
Smaakt het naar slasaus? ja / nee.

Mayonaise

Mayonaise is anders dan slasaus.
Mayonaise bevat 80% olie.
Bij mayonaise zitten er bolletjes water door de olie heen.
Mayonaise is dus een mengsel van water in olie.

Vragen

Hoe kan je zien of iets een mengsel of een oplossing is?
Als het helder is, is het een oplossing. Als het troebel is is het een mengsel. .

Schuurmiddel in water is een mengsel / oplossing.

Water en olie mengen goed / slecht met elkaar.

Hieronder zijn de bolletjes water blauw, olie geel.
mayonaise en slasaus

Slasaus is een mengsel van olie / water in olie / water.

Mayonaise is een mengsel van olie / water in olie / water.

Extra stof

de werking van zeep

Om te begrijpen hoe zeep ervoor zorgt dat water en olie mengen moet je naar de kleinste deeltjes kijken.
Hiernaast zie je de kleinste deeltjes van zeep getekend.
Zeep heeft een kop en een staart.
De kop lost graag op in olie / water.
De staart lost graag op in olie / water.

Leg met hulp van de tekening hiernaast uit hoe zeep een vetvlek uit kleren kan verwijderen.
De zeep gaat met de staarten in de vetvlekken zitten.
De koppen willen oplossen in water en trekken de staarten met de vetvlek met zich mee.
Als je het water wegspoelt houd je de schone kleren over ________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________.